Istnieją trzy typy insulinooporności:
OsÅ‚abiona wrażliwość tkanek na insulinÄ™ jest najczęściej wynikiem zaburzeÅ„ postreceptorowej sygnalizacji hormonu na którÄ… w dużej mierze ma wpÅ‚yw dieta oraz styl życia.
GÅ‚ówne czynniki wpÅ‚ywajÄ…ce na rozwój insulinoopornoÅ›ci postreceptorowej.
Bardzo często słyszę, że insulinooporność prowadzi do nadwagi i otyłości, ale czy aby na pewno?
Niestety w rzeczywistoÅ›ci jest inaczej, ponieważ to wÅ‚aÅ›nie nadmierna masa ciaÅ‚a, która wynika m.in ze zÅ‚ej diety (wysokokaloryczna, przetworzona, niedoborowa w skÅ‚adniki odżywcze i mineralne), niskiej aktywnoÅ›ci fizycznej, stresu, braku snu, spożywania w nadmiarze alkoholu jest gÅ‚ównym czynnikiem wpÅ‚ywajÄ…cymi na rozwój insulinoopornośći postreceptorowej.
Nadmiar energii w postaci trójglicerydów magazynowany jest w organizmie w adipocytach – komórki tworzÄ…ce tkankÄ™ tÅ‚uszczowÄ…. W momencie gdy tkanka tÅ‚uszczowa nie jest w stanie pozyskać nowych adipocytów dochodzi do znacznego powiÄ™kszenia już istniejÄ…cych komórek tÅ‚uszczowych, których zdolnoÅ›ci magazynowania energii sÄ… ograniczone. Gdy zdolnoÅ›ci magazynujÄ…ce adipocytów zostanÄ… przekroczone dochodzi do gromadzenia siÄ™ trójglicerydów m.in w komórkach mięśniowych oraz wÄ…trobowych prowadzÄ…c do ich opornoÅ›ci na dziaÅ‚anie insuliny – jest to tzw. Zjawsko lipotoksycznoÅ›ci.
W skrócie można powiedzieć, że to namiar tkanki tÅ‚uszczowej ( nadwaga, otyÅ‚ość) prowadzi do powstawania insulinoopornoÅ›ci, a nie odwrotnie.
Oprócz stylu życia który jest gÅ‚ównym czynnikiem wpÅ‚ywajÄ…cym na powstawanie insulinoopornoÅ›ci można jeszcze wymienić czynniki genetyczne oraz inne choroby które mogÄ… prowadzić do opornoÅ›ci na insulinÄ™ m.in. choroby wÄ…troby czy tarczycy.
Dlaczego komórki nie reagujÄ… na insulinÄ™?
Potocznie mówi siÄ™, że receptory insulinowe stajÄ… siÄ™ oporne z powodu zbyt czÄ™stego ich aktywowania. Ale czy jest to możliwe?
Gdyby tak byÅ‚o, byÅ‚yby to jedyne receptory w naszym ciele, które miaÅ‚y by okreÅ›lonÄ… ilość reakcji na dany bodziec w zwiÄ…zku z tym nie jest to teoria trafna. Wrażliwość receptorowa zwiÄ…zana jest m.in. z tak zwanym statusem energetycznym komórki. Nadmiar energii zgromadzonej w komórce powoduje blokowanie przez komórkÄ™ szeregu reakcji prowadzÄ…cych do wypchniÄ™cia transportera glukozy na powierzchniÄ™ komórki. Komórka chroni siÄ™ w ten sposób przed ,,przeÅ‚adowaniem’’ energiÄ….
Czy insulinooporność jest niebezpieczna dla organizmu?
Insulinooporność jest gÅ‚ównym czynnikiem patogenetycznym cukrzycy typu 2. Obniżenie wrażliwoÅ›ci tkanek na insulinÄ™ jest kompensowane przez hiperinsulinemiÄ™, dziÄ™ki temu u części osób z insulinoopornoÅ›ciÄ… przez wiele lat nie rozwija siÄ™ cukrzyca typu 2 ale jest to czÄ™sto kwestia czasu. U osób tych stwierdza siÄ™ natomiast inne elementy skÅ‚adowe zespoÅ‚u metabolicznego, czyli otyÅ‚ość brzusznÄ…, nadciÅ›nienie tÄ™tnicze, aterogennÄ… dyslipidemiÄ™, tj. hipertriglicerydemiÄ™, obniżone stężenie cholesterolu frakcji lipoprotein o dużej gÄ™stoÅ›ci (high density lipoprotein, HDL) oraz obecność maÅ‚ych, gÄ™stych czÄ…steczek lipoprotein (low density lipoportein, LDL) itd.
O ile nie jesteÅ›my w stanie zmienić naszych genów, ani odwrócić biegu czasu, o tyle możemy w peÅ‚ni wpÅ‚ywać na czynniki ryzyka zwiÄ…zane ze stylem życia, które w gÅ‚ównej mierze odpowiedzialne sÄ… za powstawanie insulinoopornoÅ›ci.
Bibliografia:
1. Konstantynowicz A. inni. 2011. Akumulacja lipidów (triacylo-, diacylogliceroli i ceramidów) wewnÄ…trz hepatocytów, a rozwój insulinoopornoÅ›ci wÄ…trobowej. Postepy Hig Med Dosw (online), 2011; 65: 236-243
2. Natalia Matulewicz1 , Monika Karczewska-Kupczewska1,2 Insulin resistance and chronic inflammation Postepy Hig Med Dosw (online), 2016; 70: 1245-1257
3.Hoehn i inni. 2009. Insulin resistance is a cellular antioxidant defense mechanism. Proc Natl Acad Sci U S A. 2009 Oct 20; 106(42): 17787–17792.
4.Gisela Wilcox 2005. Insulin and Insulin Resistance. Clin Biochem Rev. 2005 May; 26(2): 19–39.